eliminasyon diyeti ne demek?

Eliminasyon diyeti, belirli yiyecekleri diyetinizden çıkararak belirli yiyeceklerin veya yiyecek gruplarının alerjik reaksiyonlara veya intoleranslara yol açıp açmadığını belirlemek için kullanılan bir diyet yaklaşımıdır. Amaç, semptomlara neden olan tetikleyici yiyecekleri belirlemek ve bunları ortadan kaldırarak semptomları hafifletmektir. Bu diyet, tıbbi gözetim altında uygulanması gereken bir yöntemdir, kendi kendinize uygulamamanız önemlidir.

Nasıl Çalışır?

Eliminasyon diyeti genellikle birkaç aşamada ilerler:

  • Eliminasyon Aşaması: Şüpheli yiyecekler (örneğin, süt ürünleri, gluten, yumurta, soya, fıstık, deniz ürünleri) diyetten tamamen çıkarılır. Bu süreç birkaç haftadan birkaç aya kadar sürebilir. Bu süreçte, semptomlardaki değişiklikler yakından izlenir. Bu dönemde beslenme yetersizliğine düşmemek için beslenme uzmanından destek alınması gerekir. Besin takviyelerine ihtiyaç duyulabilir.

  • Tekrar Giriş Aşaması: Eliminasyon aşamasından sonra, daha önce çıkarılan yiyecekler teker teker diyetinize yeniden eklenir. Her yiyeceğin yeniden eklenmesi birkaç gün arayla yapılmalı ve her bir yiyecek sonrası vücut reaksiyonu dikkatlice takip edilmelidir. Bu sayede, semptomlara hangi yiyeceklerin neden olduğu belirlenir. Bu aşamada, günlük tutmak ve yiyeceklerle ilgili tüm semptomları kaydetmek önemlidir.

  • Bakım Aşaması: Tetikleyici olarak belirlenen yiyecekler diyetten çıkarılmaya devam edilir veya sınırlı miktarda tüketilir. Diğer yiyeceklerin tüketimi ise sürdürülür.

Hangi Durumlarda Kullanılır?

Eliminasyon diyeti genellikle aşağıdaki durumlarda kullanılabilir:

  • Gıda alerjileri: Gıdalara karşı gelişmiş alerjik reaksiyonları belirlemek için kullanılır.
  • Gıda intoleransları: Gıdalara karşı gelişmiş intolerans reaksiyonlarını (örneğin laktoz intoleransı) belirlemek için kullanılır.
  • Sindirim sorunları: İshal, kabızlık, şişkinlik, karın ağrısı gibi sindirim sorunlarının nedenini tespit etmek için kullanılır.
  • Enfeksiyon hastalıkları: Belirli gıdaların enfeksiyonları kötüleştirebileceği düşünüldüğünde kullanılabilir.
  • Otoimmün hastalıklar: Bazı otoimmün hastalıkların seyrinin bazı gıdalarla ilişkilendirildiği düşünülmekte olup, eliminasyon diyeti bu bağlamda kullanılabilir. Ancak bu konuda bilimsel kanıtlar sınırlıdır.

Riskler ve Yan Etkiler:

  • Besin eksiklikleri: Belirli yiyecek gruplarını tamamen çıkarmak, önemli besin maddelerinin eksikliğine yol açabilir. Bu nedenle, eliminasyon diyeti, doktor veya diyetisyen gözetiminde yapılmalıdır.
  • Yanlış teşhis: Eliminasyon diyeti, gıdaların semptomlara olan etkisini doğru bir şekilde belirlemeyi her zaman garanti etmez.
  • Psikolojik etkiler: Sıkı diyetler strese ve psikolojik sorunlara yol açabilir.
  • Yetersiz beslenme: Dengeli bir diyet planı olmadan yapıldığında ciddi besin eksikliklerine sebep olabilir.

Önemli Not: Eliminasyon diyeti, kendi kendine uygulanacak bir diyet değildir. Her zaman bir doktor veya diyetisyenle görüşülmeli ve gözetim altında uygulanmalıdır. Yanlış uygulamalar ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Doktorunuz, size uygun bir eliminasyon diyeti planı oluşturmanıza ve olası riskleri azaltmanıza yardımcı olacaktır.